Quyết không để biến đổi khí hậu kéo lùi GDP

Quyết không để biến đổi khí hậu kéo lùi GDP 13/01/2017 14:48:00 2365

Cỡ chữ:A- A+
Tương phản:Giảm Tăng

Quyết không để biến đổi khí hậu kéo lùi GDP

13/01/2017 14:48:00

Quyết không để biến đổi khí hậu kéo lùi GDP

Đức Việt

Các nhà khoa học đã đưa ra cảnh báo, dự báo trung bình giai đoạn 2016 - 2020, thiên tai và ô nhiễm môi trường có thể làm giảm GDP khoảng 0,6%/năm của Việt Nam. Đây là nội dung chính tại Hội thảo khoa học quốc tế “Kinh tế Việt Nam trong trung hạn: Triển vọng và một số ảnh hưởng của yếu tố môi trường” do Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội Quốc gia, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (NCIF), tổ chức mới đây tại Hà Nội.

Hệ lụy từ biến đổi khí hậu

Theo báo cáo của Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội Quốc gia, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (NCIF), nền kinh tế vĩ mô Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển đổi quan trọng với kỳ vọng đột phá của tiến trình tái cơ cấu, chuyển đổi mô hình tăng trưởng và nâng cao khả năng cạnh tranh của nền kinh tế. Cùng với những tác động tích cực do các hiệp định thương mại, tốc độ tăng trưởng kinh tế được dự báo sẽ cao hơn so với giai đoạn trước. Tuy nhiên, nền kinh tế cũng đứng trước những thách thức và áp lực không nhỏ do tác động của yếu tố thời tiết và ô nhiễm môi trường trong quá trình phát triển. Dự báo trung bình giai đoạn 2016 - 2020, thiên tai và ô nhiễm môi trường có thể làm giảm GDP khoảng 0,6%/năm. Điều này đòi hỏi phải có chính sách phù hợp nhằm thích ứng, giảm nhẹ tác động của biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường cho phát triển bền vững trong dài hạn.

Bên cạnh đó, bản báo cáo này cũng chỉ ra rằng, trong giai đoạn 2016-2020, nền kinh tế Việt Nam sẽ thoát khỏi giai đoạn suy giảm và bắt đầu vào chu kỳ phục hồi mới. Hơn nữa, tăng trưởng kinh tế được kỳ vọng hồi phục mạnh trong giai đoạn tới với sự hỗ trợ từ các hiệp định thương mại, lực đẩy từ các doanh nghiệp FDI và nhu cầu bên ngoài, cùng với quá trình tái cấu trúc nền kinh tế, cải cách về thể chế và môi trường kinh doanh. Khu vực công nghiệp - xây dựng sẽ có tăng trưởng mạnh mẽ, là động lực chính cho sự phục hồi toàn nền kinh tế. Khu vực dịch vụ sẽ duy trì ở mức tăng trưởng vừa phải trong khi tăng trưởng của khu vực nông nghiệp có thể tăng trưởng chậm do tác động của biến đổi khí hậu cũng như chưa có những giải pháp đột phá giúp chuyển dịch cơ cấu hiệu quả.

Ngoài ra, theo nghiên cứu của các nhà khoa học, những thành quả về tăng trưởng kinh tế Việt Nam sẽ có nhiều khả năng bị đe dọa do chịu tác động ngày càng tăng của biến đổi khí hậu. Theo chỉ số về mức độ tổn thương do biến đổi khí hậu (CCVI), Việt Nam xếp hạng thứ 23 trong tổng số 193 quốc gia, và là một trong 30 nước chịu “rủi ro rất cao”. Trong đó, Việt Nam được đánh giá là một trong những nước sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất của biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Theo Báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia giai đoạn 2011 - 2015, trong 50 năm qua, nhiệt độ trung bình năm ở Việt Nam tăng lên khoảng 0,50 C. Nhiệt độ mùa đông tăng nhanh hơn nhiệt độ mùa hè và nhiệt độ ở các vùng khí hậu phía Bắc tăng nhanh hơn ở các vùng khí hậu phía Nam. Lượng mưa hằng năm có xu hướng giảm ở các vùng khí hậu phía Bắc và tăng ở các vùng khí hậu phía Nam. Đồng thời, những năm gần đây, bão có cường độ mạnh xuất hiện nhiều hơn. Quỹ đạo bão có dấu hiệu dịch chuyển dần về phía nam và mùa bão kết thúc muộn hơn, nhiều cơn bão có đường đi dị thường hơn.

Ba kịch bản cho vấn đề biến đổi khí hậu

Cụ thể, theo phân tích của TS. Đặng Đức Anh, Trưởng Ban Phân tích dự báo thuộc Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội Quốc gia, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, kinh tế Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển đổi quan trọng với kỳ vọng đột phá của tiến trình tái cơ cấu, chuyển đổi mô hình tăng trưởng và nâng cao khả năng cạnh tranh của nền kinh tế. Giai đoạn 2016-2020, nền kinh tế Việt Nam sẽ thoát khỏi giai đoạn suy giảm và bắt đầu vào chu kỳ phục hồi mới. Dựa trên các cứ liệu khoa học, các chuyên gia đã đưa ra 3 kịch bản tăng trưởng kinh tế Việt Nam giai đoạn 2016-2020.

Theo đó, ở kịch bản thấp, đó là khi kinh tế thế giới và thương mại quốc tế suy giảm mạnh và hệ thống tài chính toàn cầu nhiều bất ổn; tốc độ tăng đầu tư toàn xã hội là 7%; rủi ro từ nợ công, bội chi ngân sách và hệ thống tài chính ngày một lớn; tiếp tục dựa vào mô hình tăng trưởng kiểu cũ; cạnh tranh ngày càng gay gắt. Dự báo, tăng trưởng kinh tế trung bình giai đoạn 2016-2020 có thể đạt mức 6,2%; Kịch bản cơ sở với nhiều khả năng xảy ra nhất, trong đó giả định tăng trưởng kinh tế thế giới tiếp tục ổn định ở mức trung bình khoảng 3%. Đầu tư khu vực Nhà nước được cải thiện hơn cả về tốc độ giải ngân và hiệu quả. Điều hành chính sách có nhiều cải thiện, thủ tục pháp lý và môi trường đầu tư tiếp tục được cải thiện. Tốc độ tăng đầu tư toàn xã hội trung bình giai đoạn tăng 7%... Dự báo, tăng trưởng kinh tế trung bình giai đoạn 2016-2020 có thể đạt mức 6,55%; Kịch bản cao, ít khả năng xảy ra hơn nhưng cũng có thể đạt được nếu nền kinh tế có được những kỳ vọng như kịch bản cơ sở nhưng tiến trình tái cơ kinh tế được diễn ra mạnh mẽ hơn, đặc biệt là cải cách triệt để thể chế quản lý, qua đó nâng cao hiệu quả đầu tư công; năng suất lao động đạt được trung bình của các nước ASEAN. Khi đó, không những nền kinh tế có thể đạt mức tăng trưởng và ổn định cao hơn (tương ứng tăng trưởng kinh tế trung bình giai đoạn khoảng 6,85%) mà còn có thể duy trì được sự phát triển bền vững, tạo tiền đề cho những giai đoạn kế hoạch 5 năm tiếp theo.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng nhấn mạnh thêm rằng, với đặc điểm vị trí địa lý khí hậu của mình, Việt Nam cần hết sức phòng tránh các rủi ro về vấn đề môi trường. Cụ thể, mặc dù Việt Nam không phải quốc gia gây tác động nghiêm trọng tới quá trình nóng lên toàn cầu nhưng lại nằm trong nhóm 25 quốc gia thu nhập thấp - trung bình dẫn đầu về phát thải khí nhà kính hằng năm.

Quyết không để biến đổi khí hậu kéo lùi GDP

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thế Phương cho rằng, những đánh giá về dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong trung hạn có tính đến yếu tố môi trường cần được thực hiện với những nghiên cứu chuyên sâu. Những nghiên cứu này sẽ đưa ra được những cảnh báo sớm nhằm phục vụ cho việc xây dựng các chính sách phát triển kinh tế của Việt Nam trong thời gian tới. Do đó, theo Thứ trưởng Nguyễn Thế Phương cần nghiên cứu áp dụng các giải pháp như: sử dụng năng lượng sạch như khí thiên nhiên, nhiên liệu sinh học, năng lượng mới, năng lượng tái tạo cũng như cấp phép hạn mức phát thải các chất ô nhiễm không khí cho các doanh nghiệp. Cần hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ môi trường, trong đó có những chế tài xử phạt mạnh để đủ sức răn đe các đối tượng vi phạm; cần tăng cường giám sát việc xả thải, bảo đảm đúng quy định về công nghệ và bảo vệ môi trường đối với các dự án phát triển công nghiệp; cần có tỉ lệ chi ngân sách đúng mức cho hoạt động sự nghiệp môi trường, đặc biệt cần đầu tư cho công tác thu thập số liệu và xây dựng mô hình đánh giá, cảnh báo tác động của biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường đến nền kinh tế. Các giải pháp trên phải được thực hiện đồng bộ ở các cấp các ngành, các địa phương trên toàn quốc, mục tiêu cao nhất là không để vấn đề biến đổi khí hậu tác động xấu đến các mục tiêu tăng trưởng kinh tế./.

Nguồn: Tạp chí thị trường giá cả